Türkiye’de Yerli-Milli Yapağı ile Katma Değeri Yüksek Kamgarn Dokuma Kumaş Üretimi ve Süper Kaliteli Yapağıya Sahip Örnek Sürü Oluşturulması Fakültemiz Öğretim Üyeleri Tarafından TÜBİTAK Projesi Kapsamında Başarıldı…
Türkiye’de Yerli-Milli Yapağı ile Katma Değeri Yüksek Kamgarn Dokuma Kumaş Üretimi ve Süper Kaliteli Yapağıya Sahip Örnek Sürü Oluşturulması Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Üyeleri Tarafından TÜBİTAK Projesi Kapsamında Başarıldı…
Oluşturulan başlangıç sürüsünden görünümler
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Rıza ATAV yürütücülüğünü yapmış olduğu ve TÜBİTAK tarafından desteklenmiş olan “Türkiye'de Kaliteli Yapağı Verimine Sahip Karacabey Merinosu Başlangıç Sürüsü Oluşturulması ve Bu Koyunların Yünlerinden Katma Değeri Yüksek Kamgarn Dokuma Kumaşı Üretimi Potansiyelinin Ortaya Koyulması" başlıklı projeleri hakkında bilgi verdi.
Proje yürütücüsü Prof.Dr. Rıza ATAV’ın proje kapanış toplantısı konuşmasından bir kesit
ATAV “Literatürde yerli koyun ırklarının morfolojik olarak yapağı kalitesi ve özelliklerini inceleyen çok sayıda araştırma bulunmakta olup, söz konusu çalışmalar genellikle mevcut durumu incelemekle kalmış ve Türkiye’de kamgarn yünlü dokuma kumaş endüstrisinin talep ettiği standartlarda yapağı verimine sahip bir koyun sürüsü oluşturulması ilk kez bu proje kapsamında gerçekleştirilmiştir.” dedi. Yünün multidisipliner bir konu olduğunu vurgulayan ATAV, bu proje kapsamında Ziraat Fakültesi Zootekni ve Tarımsal Biyoteknoloji Bölümleri ile Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümlerinin birlikte çalıştığını, proje ekibinde Prof.Dr. Pelin GÜRKAN ÜNAL, Prof.Dr. M.İhsan SOYSAL, Prof.Dr. Muhittin ÖZDER, Prof.Dr. Sezen ARAT, Prof.Dr. Emel ÖZKAN ÜNAL, Tekstil Yük.Müh. Bürhan BUĞDAYCI ve Tekstil Yük.Müh. Uğur ERGÜNAY’ın yer aldığını, Doç.Dr. Raziye IŞIK ve Arş.Gör. Ayşe ŞEN ile YÜNSA A.Ş. firmasının projenin başından sonuna önemli destekçisi olduğunu belirtti.
Proje ekibinin bazı üyeleri (Soldan sağa: Tekstil Yük.Müh. Uğur ERGÜNAY, Arş.Gör. Ayşe ŞEN, Prof.Dr. Pelin GÜRKAN ÜNAL, Prof.Dr. Rıza ATAV, Prof.Dr. M. İhsan SOYSAL, Prof.Dr. Emel ÖZKAN ÜNAL, Prof.Dr. Sezen ARAT)
ATAV yaptıkları projeyi şu şekilde özetledi: “Daha önce yaptığımız saha çalışmalarında 50 başlık bir çiftliğe gidilip tüm koyunların yünlerinin kaliteleri incelendiğinde içlerinde yalnızca 1 ya da 2 koyunun 24,5 mikronun altında inceliğe sahip olduğunu gördük. Her çiftlikte yüzlerce koyun içinde birkaç koyunun kaliteli yüne sahip olması bu hayvanlar kırkıldığında hepsi karışacağı için bir anlam ifade etmemektedir. Ancak tabiri caizse samanlıkta iğne arar gibi saha çalışmaları yaparak süper kaliteli yüne sahip koyunları bulur ve bunları satın alarak tüm bireyleri kaliteli yüne sahip ideal bir sürü oluşturursak bunun bir başlangıç sürüsü olabileceğini düşündük. Bunun üzerine proje kapsamında Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’nde çok sayıda çiftlik gezilerek yüzlerce koyun ve koçtan yün numunesi toplanmış ve lif kalite özellikleri test edilerek yapağısı 24,5 mikron altında olan bireyler saptanmıştır. Daha sonra yapağısı 24,5 mikronun altında çıkan koyun ve koçların sahipleri ikna edilerek bu koyunlar satın alınmıştır. Böylece süper kaliteli yüne sahip 30 dişi koyun ile 3 koç Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftliği’ne getirilerek Türkiye’nin yapağı yönlü ilk Karacabey Merinosu Başlangıç Sürüsü oluşturulmuştur. Özel koşullarda Üniversite Çiftliği’nde yetiştirilen koyunların bu sene mayıs ayı kırkımından elde edilen yapağı ülkemizde yıkanmış ve YÜNSA A.Ş. firmasında iplik ve sonrasında kumaşa dönüştürülmüştür. Yerli merinos yünümüz ile üretilen kaliteli kamgarn dokuma kumaşın şu an halihazırda kullanılmakta olan Avustralya yünü ile üretilmiş kumaş ile benzer performans özellikleri gösterdiği saptanmıştır. Projede aynı zamanda kaliteli yapağı verimine sahip koyunların genetik yapılarının moleküler genetik teknikler ile incelenmesi de gerçekleştirilmiştir. Eğer proje yaygınlaştırılabilirse sanayimizin ihtiyaç duyduğu kaliteli yapağı Avustralya’dan satın alınmak yerine yerli üretimle karşılanabilecektir.”
Türkiye’nin kaliteli merinos yünü ihtiyacının yerli-milli üretimle karşılanabilir hâle getirilmesi için ilk adımın başarılı bir şekilde atılmış olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Rıza ATAV, bu projenin nihai başarıya ulaşabilmesi için bu konuda ısrarlı ve azimli olunması gerektiğinin ve bu projenin devamı niteliğinde yeni projelerin yapılması ve ayrıca çiftçilerimizin bu konuda bilinçlendirilmesi ve desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi.
